آمادگی برای ازدواج در دوران پیش از ازدواج شامل سه مرحله است و هر مرحله چندین گام دارد. در ادامه مقاله موضوعات مربوط به هر مرحله ای از آمادگی را که غالبا با آن ها مواجه می شویم را خواهیم آورد. هرچند برخی از موارد مطرح شده می تواند در مراحل های دیگر نیز وجود داشته باشد.

الف) گام های اولیه کسب آمادگی

در گام های اولیه کسب آمادگی برای ازدواج، فرد علی رغم اینکه تمایل به ازدواج دارد؛ ولی هنوز وارد رابطه با طرف مقابل نشده است. در این مرحله لازم است که فرد به شناسایی ویژگی ها و نکات مثبت و منفی خود بپردازد و به تدریج یک یک نگاه منسجمی را نسبت به خود بدست آورد. این گام ها عبارت است از:

1-کسب خودآگاهی

آماده شدن برای ازدواج به خودآگاهی نیاز دارد. خودآگاهی به معنای آگاهی از افکار، احساسات و رفتارهای خود و نحوه تأثیر آنها بر خود و دیگران است. خودآگاهی به شناسایی نقاط قوت و ضعف، ارزش ها، باورها و اهداف فرد کمک می کند، و برای ایجاد یک رابطه سالم و رضایت بخش ضروری است که می تواند به طور قابل توجهی بر رابطه و ازدواج آینده تأثیر بگذارد.

2-گذر از خودمحوری

برای ایجاد آمادگی ذهنی در ازدواج، لازم است که به تدریج از یک ذهنیت خودمحورانه به ذهنیت گروهی تغییر مسیر دهید. برای شروع می‌توانید نیازها و خواسته های اطرافیان تان را شناسایی کنید. اگر قبل از ازدواج تمرین کنید که نیازها و انتظارات نزدیکان خود را درک نموده و به آن توجه بیشتری کنید؛ راحت تر قادر خواهید بود تا نیازهای همسر آینده تان را درک کنید. توجه کنید که مشارکت و همدلی موضوعی نیست که به طور طبیعی پس از ازدواج به صورت آنی برای همه اتفاق بیفتد؛ بلکه در طول زمان لازم است پرورش یابد. بنابراین توصیه می شود برای اینکه روحیه همکاری در اردواج را در خود تقویت کنید به دنبال فرصت هایی برای خدمت به افراد باشید. با اولویت دادن به نیازهای دیگران و افزایش همکاری، می توان پایه و اساس یک ازدواج موفق را ایجاد کرد.

3- احترام به خود

احترام نیاز بنیادین هر یک از ما انسان هاست و در صورتی که به اهمیت این نیاز در خود پی نبریم و بر روی ارتقای آن کار نکنیم؛ برای ما دشوار خواهد بود که نیاز به احترام طرف مقابل متوجه شویم و آن را برآورده کنیم؛ چون به آن بها نداده ایم و آن را در خود تمرین نکرده ایم. رابطه سالم شامل هر دو طرفی است که هریک بر روی رشد و توسعه خود کار می کنند. شما نباید صرفا به شریک زندگی خود به عنوان منبعی نگاه کنید که باید احترام شما را نگه دارد؛ بلکه ابتدا هر دو طرف لازم است که برای برخورداری از آن تلاش نمایید و بعد از آن می توانند نیاز به احترام طرف مقابل را برآورده کنند.

4-ارزیابی عادت های زندگی

لازم است عادت های روزانه خود را قبل از ازدواج شناسایی کنید و هر الگوی رفتاری را که ممکن است برای روابط آینده آزار دهنده باشد را ارزیابی دقیقی کنید. عادات ها می تواند بهداشت شخصی، نظم، مدیریت زمان، سرگرمی ها و مدیریت مالی باشد. توصیه می شود در مورد عادت های خود از اطرافیان و نزدیکان خود بازخورد صادقانه بگیرید؛ زیرا مشاهدات و ارزیابی های نزدیکان می تواند به شما در شناسایی زمینه های بهبود عادت های خود کمک کند. بنابراین با ارزیابی و پرداختن به هر عادت مشکل ساز قبل از ازدواج، می توان زندگی بهتری با اختلافات کمتر با همسر آینده خود داشت.

5-تلاش ایجاد ویژگی های مثبت در خود

در ابتدا نقاط مثبت خود را شناسایی کنید و آن ها را ارتقا دهید. همچنین اگر می خواهید همسر آینده تان ویژگی های خاصی داشته باشد، باید ابتدا روی توسعه این ویژگی ها در خود کار کنید. از این جهت نباید مورد مثبتی را از طرف مقابل خود انتظار داشته باشید در حالی که خود فاقد آن هستید. به عنوان مثال اگر شخصی می خواهد شریک زندگی خود در هنگام صحبت در گوش دادن و درک مهارت داشته باشد، باید این مهارت را در خودش نیز تقویت کند.

6-شناسایی سبک حل تعارض

قبل از اقدام به ازدواج سبک های کنارآمدن خود را هنگام مواجه شدن با تنش های رزومره شناسایی کنید. سبک حل تعارض یعنی نحوه برخورد فرد با تعارضات یا اختلافات که در زندگی. پنج سبک حل تعارض رایج وجود دارد که عبارتند از اجتناب، تسلیم، پرخاش، سازش و همکاری. سبک همکاری به عنوان سالم ترین سبک حل تعارض در نظر گرفته می شود، زیرا همکاری برای یافتن یک راه حل سودمندتر از سایر سبک های حل تعارض می باشد. ویژگی سبک همکاری رها کردن پافشاری بر موضع خود و نگرانی کمتر در مورد مقام شخصی است. نکته مهم اینجاست که امکان تغییر سبک حل تعارض وجود دارد. بنابراین سال های مجردی زمان مناسبی برای شناسایی سبک حل تعارض فرد و در صورت لزوم ایجاد تغییرات لازم است.

7- درمان آسیب های گذشته

شروع روند بهبودی قبل از ورود به یک رابطه اهمیت فراوانی دارد، زیرا این امر امکان کشف خود و بازیابی قدرت در برابر آسیب های گذشته را فراهم می کند و می تواند تجربیات و روابط روزمره را تحت تاثیر قرار دهد. درخواست حمایت از یک مشاور یا دوست قابل اعتماد می تواند برای سلامت روان و رفاه مفید باشد.

ب)گام های میانی کسب آمادگی

فرد در این مرحله قصد ازدواج دارد و فردی را برای ازدواج درنظر گرفته است؛ طرفین در این مرحله در جلسات آشنایی پیش از ازدواج قرار دارند. در جلسات ازدواج در مراحل میانی آمادگی لازم است که درباره موضوعات و مسائل مربوط به رابطه و طرف مقابل اندیشه شود.

1-تلاش برای فهم ارزش های یکدیگر

قبل از تعهد به گذراندن بقیه زندگی خود با طرف مقابل، بسیار مهم است که ارتباط صادقانه ای در مورد ارزش ها و باورهای فردی خود داشته باشید و همچنین به دیدگاه های یکدیگر احترام بگذارید، حتی اگر با آنها موافق نباشید. همچنین لازم است بدانید که این تفاوت ها در ارزش ها و باورها لزوما مانع ازدواج نیست ولی درنظر بگیرید که چقدر می توانید این تفاوت ها را بپذیرید و با آن کنار بیایید که در آینده باعث ایجاد چالش هایی نشود. مثلا از قبل می توانید در مثلا مورد تفاوت های فرهنگی با یکدیگر گفت و گو کنید و راه حل ها را پیدا نمایید که از ایجاد مشکلات مهم در روابط آینده خود جلوگیری کنید.. به طور کلی، صرف وقت برای بحث در مورد ارزش ها و اعتقادات و برنامه ریزی برای چالش های احتمالی می تواند به تقویت رابطه کمک کرده و شما را برای یک ازدواج موفق آماده کند.

2-برخورداری از حمایت خانواده و اطرافیان

در دسترس بودن عاطفی و اجتماعی خانواده و دوستان در دوران پیش از ازدواج اهمیت بسزایی دارد. فرد باید ارزیابی کند که آیا خانواده اش می تواند او را برای اقدام به ازدواج اش حمایت و تشویق کند یا خانواده اش در مسیر ازدواج او را همراهی می کنند؟ اگر موافق ازدواج او نیستند چگونه می تواند آن ها را برای ازدواج قانع کند؟ بنابراین داشتن سیستم پشتیبانی عاطفی و روانی و مالی و.. از دوستان و خانواده برای افرادی که در شرف ازدواج هستند اهمیت زیادی دارد.

3- گفت و گو درباره مسائل مهم زندگی

گفت و گو در مورد مسائل مهم زندگی مثل مسائل مالی، فرزندان، مسکن و.. با شریک زندگی خود قبل از ازدواج اهمیت فراوان دارد. گفت و گو درباره این مباحث در دوران جلسات پیش از ازدواج می تواند از بروز چالش های آینده در روابط جلوگیری کند. مثل شما و طرف مقابل می توانید در مورد نحوه برنامه ریزی برای تقسیم هزینه های زندگی و همچنین برنامه های بلند مدت خود درباره مدیریت مسائل مالی گفت و گو کنند.

4-مسافرت

سفر کردن با طرف مقابل می تواند شناخت مهمی را از طرف مقابل در مورد چگونگی برخورد با موقعیت های استرس زا فراهم کند و می تواند برای آماده سازی زندگی آینده شما با هم مفید باشد. مسافرت یکی از راه های عالی برای طرفین برای کسب تجارب اشتراکی جدید است و همچنین به طرفین کمک می کنند تا به حل مشکلات به صورت تیمی مواجه شوند.

5-داشتن دیدگاه واقع بینانه

برای آمادگی ازدواج بایستی توجه داشته باشید در صورتی که در وضعیت فعلی خود سرشار از هیجان و اشتیاق هستید را به زمان آینده تعمیم ندهید و درنظر بگیرید که چون در حال حاضر احساس خوبی نسبت به یکدیگر دارید دلیلی بر آن نیست که در آینده هم دائما همان احساس را به طرف مقابل خواهید داشت. در این شرایط برخی تمایل به نادیده گرفتن چالش ها در رابطه خود دارند و تصور می کنند که پس از ازدواج همه چیز بهتر خواهد شد. از این جهت لازم است دو طرف درک کنند بسیاری از موضوعات و مسائل در طی گذشت زمان می تواند تغییر کند.

ج) گام های انتهایی کسب آمادگی

هنگامی که طرفین پس از بررسی های مورد نیاز تصمیم خود را برای ازدواج گرفتند می توانند گام های زیر را درنظر بگیرند:

1- انعطاف پذیری

قبل از ازدواج تمرین کنید که صرفا به جنبه جدی و اساسی مسائل توجه نکنید. داشتن نگاه انعطاف پذیر به برخی از اشتباهات، نقص ها و کاستی های خود اهمیت دارد در ازدواج، مهم است که انتظارات معقولی داشته باشید، برای فراز و نشیب ها آماده باشید و به شریک زندگی و رابطه خود ایمان داشته باشید. ذهن باز داشته باشید و آماده باشید تا با تغییرات غیر منتظره در زندگی سازگار شوید.

2-مشورت از همسران موفق

از زوج هایی که ازدواج موفقی داشتند، در صورت جلب توافق شان می توانید از آنها در مورد حل اختلافات، تعادل کار و ازدواج و نحوه برخورد آنها با یکدیگر در زمان های خوب و بد سوال بپرسید، زیرا تجربه آنها می تواند زندگی زناشویی آتی و رشد فردی شما را هدایت کند. یا اینکه در مورد ویژگی های همسران موفق مطالعه کنید.

3- حس شوخ طبعی

می توانید نسبت به برخی موضوعات حس شوخ طبعی داشته باشید؛ زیرا ازدواج می تواند منبع استرس زایی باشد و تمرکز صرف بر جنبه های جدی و بعضا دشوار آن می تواند برای کیفیت رابطه مضر باشد. مثلا می توانید به جای عصبانی شدن، یک طنز نهفته ای را در برخی موقعیت های چالش برانگیز کشف کنید.

4-بخشش

بخشش در یک ازدواج موفق بسیار مهم است؛ زیرا داشتن کینه به رابطه آسیب می رساند و فضای منفی ایجاد می کند، بنابراین مهم است که یاد بگیریم چگونه ببخشیم و جنبه های مثبت را در شرایط دشوار پیدا کنیم تا بدون تلخی و ناراحتی رشد کنند. پذیرش ممکن الخطا بودن هریک از ما اهمیت دارد.

5- تعیین مرزها

برای به حداقل رساندن سوتفاهم در زندگی زناشویی آتی خود، در مورد چارچوب ها و قواعد با همسر آینده خود بحث و توافق کنید، مثلا حد و اندازه به اشتراک گذاشتن مسائل زندگی با خانواده و دوستان.

6-تمرین ابراز احساسات

بهترین راه برای داشتن یک ازدواج مناسب این است که نحوه صحیح ابراز احساسات را یاد بگیرید. در صورت پیشرفت در رابطه طرف مقابل را به عنوان بهترین دوستی ببینید که می توانید با او صحبت کنید، احساسات خود را به اشتراک بگذارید و به او اعتماد کنید.
جمع بندی
همان گونه که مشاهده کردیم در هریک از مراحل ارائه شده گام های مهمی برای کسب آمادگی در ازدواج وجود دارد و فرد بسته به این که در چه مرحله ای قرار دارد بررسی برخی از موضوعات اهمیت ویژه ای پیدا می کند. توصیه ها و رهنمودهای ارائه شده در هر مرحله می تواند به شما کمک کند تا به آمادگی بهینه ای برای ازدواج دست یابید و زندگی با کیفیتی را تجربه نمایید.