حال که با آسیب ها و دلایل روی آوری به ازدواج سفید آشنا شدید در انتهای این بخش قصد داریم درباره ازدواج سفید نگاه واقع بینانه ای اتخاذ کنیم.
1- آگاهی خود را راجع به روحیات و تمایلات جنس مخالف افزایش دهید. برای مثال به عنوان یک پسر یا دختر لازم است به خواسته‌ها و انتظارات طرف مقابل خود در رابطه توجه کنید. یعنی ببینید هدف و انگیزه طرف مقابل از ورود به رابطه چیست؟ او در رابطه چه چیزی را می‌خواهد بدست بیاورد؟ توجه به این نکات می‌تواند دید وسیع‌تری را به شما ارائه بدهد. برای مثال این امکان را به شما خواهد داد تا هر شعار و وعده و وعیدی را باور نکنید و از خود بیشتر مراقبت کنید. به این نکته توجه بیشتری کنید که بسیاری از خواسته ها و انتظارات معقول هر دو طرف از طریق ازدواج رسمی برطرف می شود و ازدواج سفید مثل سرابی می ماند که قادر به برطرف کردن خیلی از انتظارات نیست.
2-برخی از افراد ممکن است به خطا ازدواج سفید را به عنوان فرصتی برای شناخت بهتر یکدیگر پیش از ازدواج رسمی تلقی کنند و وقتی در طی این مسیر ببینند که مسئولیت چندانی ندارند اشتیاق شان جهت ورود به رابطه بیشتر می شود. با این حال نباید بدون تفکر درباره چالش‌های روانشناختی و مشکلات قانونی و اجتماعی ناشی از آن به این روابط وارد شویم. درنظر بگیرید که ورود به این رابطه به دلیل غلبه احساسات و هیجانات است و نمی‌تواند شناخت قابل دفاعی را قبل از ازدواج برایمان فراهم کند. به علاوه در بیشتر موارد والدین از این رابطه رضایت ندارند و ممکن است با قبول طرف مقابل به عنوان عضوی از اعضای خانواده مخالفت کنند. همچنین در حین ازدواج سفید دو طرف ممکن است دچار چالش هایی شوند و قانون پاسخگوی آنها نباشد. از طرفی نمی‌توان از تعهدات طرف مقابل در این رابطه مطمئن شد زیرا جنبه های غیر منطقی در تصمیمات فرد خالت می کند. پس نه تنها ازدواج سفید را می توانیم به عنوان فرصت شناخت محسوب کنیم بلکه حتی ممکن است یک تهدیدی برای ما باشد
3- در خصوص راه های جایگزین ازدواج علی الخصوص پدیده ازدواج سفید دیدگاه عینی اتخاذ نمایید. برای مثال یافته‌های علمی در خصوص پیامدهای مختلف ازدواج سفید را در جهان مطالعه کنید. همین‌طور می‌توانید با فرد متخصص یا کارشناس در این زمینه مشورت نمایید یا در کارگاه ها یا کلاس های مشاوره پیش از ازدواج شرکت کنید. در صورت امکان می‌توانید درباره تجارب بسیاری از افرادی که وارد این نوع رابطه شدند مطالعاتی انجام دهید مطالعه تحقیقات رسمی انجام شده در داخل کشور به شما کمک می کند تا تفکر انتقادی تان در خصوص این مسئله رشد نماید و خود را از گزند آسیب های این پدیده حفظ نمایید.
4-برای دوری از گزند ازدواج سفید لازم است سواد خودشناسی مان را افزایش دهیم و به شناخت روحیات، ارزش ها، معیارها خود اهتمام ویژه‌ای نشان دهیم. زیرا کیفیت خودشناسی مان تاثیر بسزایی در نحوه تعاملات اجتماعی ما دارد. مثلا اگر اهمیت چندانی به سواد خودشناسی ندهیم ممکن است ارزش خود را دست کم بگیریم و به دنبال هر خواسته ای برویم. در واقع سواد خودشناسی به شما کمک می کند تا هویت اصیل و ارزش ها و هویت خود را بهتر درک نمایید. از این رو وقتی برای سواد خودشناسی تلاش می کنید برای جلوگیری از ازدواج سفید ترغیب خواهید شد و ارزش خود را فدای خواسته های طرف مقابل نخواهید کرد. برای مثال یکی از ارکان سواد خودشناسی دستیابی به پختگی توانایی دادن تعهد راسخ به طرف مقابل است که باید در ابتدا آن را در وجود خودتان پیدا کنید و بعد سراغ رابطه بروید.
5-مهارت های ارتباطی تان را تقویت نمایید. یکی از عوامل مستعدی که می‌تواند باعث روی آوردن برخی به ازدواج سفید شود فقدان مهارت های ارتباطی است. افراد فاقد مهارت های ارتباطی ممکن است خلا ارتباطی خود را با روی آوردن به راه های جایگزین ازدواج پر کنند. لازم است بدانیم مهارت های ارتباطی انواع و اقسام مختلفی دارد که با یادگیری آنها می‌توانیم خود را از گزند برخی از تعاملات ناخوشایند، ایمن نماییم. مثلا برخی به خاطر رودربایستی تحت تاثیر جو پیرامون شان قرار می گیرند که در این شرایط به فن جرات ورزی نیازمندیم. شما با یادگیری این فنون خواهید توانست که به پیشنهادات طرف مقابل بدون تعارف و یا احساس گناه نه بگویید. همچنین به حریم، مرزها و چارچوب های طرف مقابل احترام بگذارید.
6-لازم است انتظارات خود را به نحو اصولی مدیریت نماییم. مدیریت انتظارات در برابر فشارهای نیازهای عاطفی و جنسی موضوع کلیدی و حیاتی می باشد و نحوه واکنش ما به انتظارات عاطفی و جنسی مان، در نحوه تصمیم گیری نقش موثری دارد. بسیاری از راه های جایگزین ازدواج ریشه در انتظارات غیر اصولی دارد. انتظارات غیر صحیح عواقب نامناسبی به همراه دارد. برای مثال اگر انتظار داشته باشید که طرف مقابل تان فرد پولداری باشد ممکن است به هر قیمتی حاضر شوید با فرد مورد نظر وارد رابطه شوید. به بیان دیگر وقتی انتظارات فانتزی ما نمی تواند در انتخاب همسر عملیاتی شود، ممکن است آن را در راه های جایگزین ازدواج جست و جو کنیم ولی در بلندمدت ضررآفرین خواهد بود. در صورتی که در مدت مجردی بتوانیم خواسته ها و انتظارات خود را کنترل کنیم آثار شیرین اش را در زندگی مشترک متوجه خواهیم شد.
7-مراقب محیط پیرامون خود باشید. محیط نقش بسزایی در رفتارهای ما ایفا می‌کند و گاهی می تواند رفتارهای مخرب را در ما افزایش دهد. توصیه می‌کنیم مراقب دوستان ناباب باشید و بابت دست رد زدن به سینه آنها نگران قضاوت شان نباشید. همچنین از تاثیرات فضای مجازی بر ترغیب به راه های جایگزین ازدواج آگاه باشید.
8-روابط خود را با آنچه که به آن تعلق قلبی دارید مستحکم کنید. خانواده و مذهب ازجمله منابعی می باشد که می توانید رابطه خود را با آنها تقویت کنید. این منابع نقش محافظتی در برابر رفتارهای پرخطر ایفا می کند. تعامل سازنده ای را با خانواده تان داشته باشید. از خانواده خود در مسائل مختلف کمک و مشورت بگیرید. به دیدگاه های آنها توجه کنید. اگر احساس می کنید که در خانواده پرتنشی هستید به فرد متخصص مراجعه کنید. بسیاری از مطالعات حاکی از آن است که رابطه موثر با مذهب، خانواده، دوستان مناسب می‌تواند فرد را از گرایش به روابط خارج از ازدواج دور نماید.
9-وجود موانع مختلف در مسیر ازدواج باعث می شود که برخی به سراغ راه های جایگزین مثل ازدواج سفید بروند. چنانچه بتوانند موانع ازدواج را به درستی ارزیابی نمایند گام موثری در جهت برداشته خواهد شد. خیلی از موانع ازدواج ریشه در نحوه شناخت ما دارد. برای مثال اگر بر نگاه ایده آل گرایانه خود در ازدواج غلبه کنیم فرصت های بهتری در انتخاب همسر نصیب مان خواهد شد. راه مواجهه صحیح با موانع ازدواج اقدام به ازدواج سفید نیست بلکه می توانیم جنبه های مختلف ازدواج رسمی را به عنوان گزینه درنظر بگیریم که یکی از آنها ازدواج آسان است. به بیان ساده تر غلبه به موانع ازدواج راهکارهای منطقی و قابل اجرایی دارد. مثلا لازم نیست که تابع بسیاری از سنت ها و آداب و رسوم دست و پا گیر در ازدواج باشیم مثل تهیه جهیزیه های سنگین.
10-به این نکته دقت کنیم که پدیده ازدواج سفید را با توجه به شرایط و اقتضائات تاریخی و فرهنگی کشورمان لحاظ کنیم. به بیان ساده تر در تجزیه و تحلیل ازدواج سفید حتما واقعیت های مربوط به جامعه ایرانی در نظر بگیرید. برای مثال تحت تاثیر این مغالطه قرار نگیریم که چون ازدواج سفید در غرب قبل از ازدواج موضوع عادی است، پس می‌توان آن را امتحان کرد. ازدواج و نهاد خانواده در کشورمان قوانین، گفتمان و زمینه های فکری و اجتماعی خاص خود را دارد. به همین دلیل اقدام به ازدواج سفید آسیب های ویژه تری را در مقایسه با کشورهای غربی نصیب ما خواهد کرد که در بخش قبلی به برخی از آنها اشاره کردیم.
به صورت کلی پیامدهای منفی متعدد این روابط آگاه باشید. از زاویه های مختلفی قانونی، اخلاقی، اجتماعی و.. به پیامدهای منفی آن نگاه کنید. برای مثال نظر قانون را درباره ازدواج سفید مطالعه کنید و ببینید قانون چه محدودیت ها و مجازاتی را برای آن درنظر گرفته است. یا از نظر زاویه اخلاقی به این موضوع بنگرید که ممکن است در این رابطه چه جنبه های اخلاقی پایمال شود.
تمرین
1- چه نقاط قوتی در خود سراغ دارید که با کمک آن می توانید از روی آوری به ازدواج سفید پیشگیری کنید؟
2-با کمک چه راه هایی می توانید آسیب پذیری های احتمالی خود را در برابر ازدواج سفید کاهش دهید؟
پیشنهادات
برای مطالعه این موضوع می توانید به کتاب تحلیل و بررسی پدیده نوظهور ازدواج سفید با رویکرد دینی و روانشناختی اثر زهیر احمدی مراجعه کنید.
در انتها پیشنهاد می کنیم به این داستان توجه کنید:
تانیا دختر 28 ساله ای است که حدود شش ماه «ازدواج سفید» را تجربه کرده است. او می گوید رابطه ما مثل همه رابطه‌ها با شمع و گل و هدیه و خیلی رمانتیک شروع شد. درست مثل فیلم‌ها بودیم. اما این احساسات به ظاهر خوب، فقط یک ماه بیشتر دوام نداشت! بعد از یک ماه حس و حالم تغییر کرد. همه چیز عوض شد. حس می‌کردم کسی هستم که برای نظافت خانه آن پسر آمده‌ام. هرچه می‌گذشت از خودم بیشتر بدم می‌آمد. هیچ چیزی برای خودم نداشتم. حتی یک لقمه نان برای خانه نمی‌آورد که حس کنم مسئوولیتی دارد. بعد‌ها هم وقتی هربار به پژمان می‌گفتم بیا عقد کنیم می‌گفت این کاغذبازی‌ها چه اهمیتی دارد؟ ما باهم خوبیم. همدیگر را دوست داریم و بقیه‌اش هیچ اهمیتی ندارد!
