یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی که در دوران آشنایی و ازدواج به شما کمک می‌کند تا ارتباطی عمیق‌تر و صمیمانه‌تر با طرف مقابل تجربه کنید مهارت گوش دادن فعال است. این مهارت نه تنها به شما کمک می‌کند تا حرف‌های طرف مقابل را بهتر بفهمید، بلکه باعث می‌شود او احساس کند که برای شما مهم است و به او توجه می‌کنید. در این قسمت به بررسی تکنیک‌های گوش دادن فعال و اهمیت آن‌ها در دوران آشنایی می‌پردازیم.
چرا گوش دادن فعال در روابط زناشویی مهم است؟
کلید شناخت بهتر: با گوش دادن فعال به طرف مقابل، انگار یک در به روی دنیای درونی او باز می‌کنید. شما می‌توانید به عمق افکار، احساسات و نیازهای او نفوذ کنید و درکی عمیق از او پیدا کنید. مثلاً، اگر در زندگی مشترک همسرتان می‌گوید احساس خستگی می‌کند، با گوش دادن دقیق به او، می‌توانید بفهمید که این خستگی ریشه در چه چیزی دارد: فشار کاری، مشکلات خانوادگی یا دلایل دیگری.
بذر اعتماد را بکارید: وقتی کسی احساس کند که به حرف‌هایش گوش می‌دهید و آن‌ها را جدی می‌گیرید، اعتمادش به شما بیشتر می‌شود. اعتماد، مثل بنایی است که آجر به آجر ساخته می‌شود. هرچه بیشتر در دوران آشنایی با دقت بیشتری به طرف مقابل گوش دهید، این بنا محکم‌تر خواهد شد. مثلاً اگر همسرتان نگرانی‌ای درباره آینده شغلی‌اش داشته باشد، با گوش دادن فعال به او، نشان می‌دهید که برایش ارزش قائل هستید و آماده هستید که در کنار او باشد.
از سوءتفاهم‌ها جلوگیری کنید: بسیاری از دعواها و دلخوری‌ها از سوءتفاهم‌ها شروع می‌شوند. وقتی به جای گوش دادن، منتظر فرصت هستیم تا حرف خودمان را بزنیم، ممکن است حرف‌های طرف مقابل را نادرست تفسیر کنیم. گوش دادن فعال، این خطر را کاهش می‌دهد. مثلاً اگر طرف مقابل می‌گوید که احساس تنهایی می‌کند، ممکن است شما فکر کنید که از شما ناراحت است، در حالی که او فقط به کمی توجه نیاز دارد.
مشکلات را حل کنید: وقتی مشکلی پیش می‌آید، گوش دادن فعال به شما کمک می‌کند تا ریشه اصلی مشکل را پیدا کنید. مثلاً اگر طرف مقابل از شما ناراحت است، با گوش دادن به حرف‌هایش، می‌توانید بفهمید که چه چیزی باعث ناراحتی او شده است و سپس به دنبال راه حلی برای حل مشکل باشید.
رابطه را قوی‌تر کنید: گوش دادن فعال، باعث می‌شود که رابطه شما صمیمی‌تر و عمیق‌تر شود. وقتی طرف مقابل احساس کند که شنیده می‌شود و درک می‌شود، بیشتر به شما نزدیک می‌شود. مثلاً، اگر طرف مقابل از موفقیت شما در کار تعریف کند، با گوش دادن به او و تشکر کردن، به او نشان می‌دهید که برای موفقیت‌هایش ارزش قائل هستید.
اصول گوش دادن فعال در دوران آشنایی
تمرکز کامل: وقتی طرف مقابل با شما صحبت می‌کند، تمام حواس خود را روی او متمرکز کنید. تلفن همراهتان را کنار بگذارید و به حرف‌های او گوش دهید.
تماس چشمی برقرار کنید: تماس چشمی نشان می‌دهد که شما به حرف‌های طرف مقابل توجه می‌کنید و برایتان مهم است. این کار باعث می‌شود که او احساس کند شنیده می‌شود.
زبان بدن‌تان حرف بزند: با تکان دادن سر، لبخند زدن یا ابرو بالا بردن، نشان دهید که به حرف‌های طرف مقابل علاقه‌مند هستید و درک می‌کنید.
سوال‌های باز بپرسید: به جای سوال‌هایی که جواب بله یا خیر دارند، سوال‌هایی بپرسید که باعث شوند طرف مقابل بیشتر توضیح دهد. مثلاً به جای اینکه بپرسید “روزت خوب بود؟” بپرسید “امروز چه کارهای جالبی انجام دادی؟”
حرف‌های او را خلاصه کنید: بعد از اینکه طرف مقابل صحبتش را تمام کرد، با جملاتی مانند “پس منظورت این است که…” یا “درسته که تو…”، صحبت‌های او را خلاصه کنید تا مطمئن شوید که درست متوجه شده‌اید.
خودتان را جای او بگذارید: سعی کنید احساسات طرف مقابل را درک کنید و خودتان را جای او بگذارید. مثلاً اگر وی می‌گوید که احساس خستگی می‌کند، به جای اینکه بگویید “خب کمی استراحت کن”، بگویید “متوجه هستم که امروز روز سختی داشتی.”
قضاوت نکنید: از قضاوت کردن طرف مقابل خودداری کنید. به او اجازه دهید آزادانه احساسات و افکار خود را بیان کند. حتی اگر با نظرات او موافق نیستید، با احترام به آن‌ها گوش دهید.
اجازه صحبت کردن بدهید: به طرف مقابل فرصت دهید تا حرفش را کامل بزند. او را وسط حرف نبرید و اجازه دهید افکارش را به طور کامل بیان کند.
اشتباهات رایج در گوش دادن
حواس‌پرتی: حواس‌پرتی یکی از رایج‌ترین اشتباهاتی است که هنگام گوش دادن مرتکب می‌شویم.
قطع کردن صحبت طرف مقابل: قطع کردن صحبت طرف مقابل نشان‌دهنده بی‌احترامی و بی‌صبری است.
آماده کردن پاسخ بعدی: به جای اینکه به حرف‌های طرف مقابل گوش دهید، ممکن است در ذهن خود مشغول آماده کردن پاسخ بعدی باشید.
قضاوت کردن: قضاوت کردن باعث می‌شود طرف مقابل احساس کند که مورد انتقاد قرار گرفته است.
چرا در دوران آشنایی گوش دادن فعال اینقدر مهم است؟
شناخت عمیق‌تر: با گوش دادن فعال به حرف‌های هم، انگار به اعماق قلب هم نفوذ می‌کنیم. می‌توانیم ارزش‌ها، باورها و رویاهای همدیگر را بهتر درک کنیم. مثلاً، اگر یکی از شما نگران آینده شغلی‌اش باشد، با گوش دادن دقیق به نگرانی‌های او می‌توانید او را بهتر درک کنید و از او حمایت کنید.
اعتماد، پایه رابطه: وقتی کسی احساس کند که به حرف‌هایش با دقت گوش می‌دهیم، احساس ارزشمندی می‌کند و اعتمادش به ما بیشتر می‌شود. اعتماد، مثل بنایی است که با آجرهای کوچک صداقت و توجه ساخته می‌شود. مثلاً، اگر یکی از شما مشکلی داشته باشد و دیگری با دقت به حرف‌هایش گوش دهد، این اعتماد را در او ایجاد می‌کند که می‌تواند به او تکیه کند.
حل مشکلات قبل از بزرگ شدن: بسیاری از مشکلات کوچک، اگر نادیده گرفته شوند، می‌توانند بزرگ شوند. با گوش دادن فعال، می‌توانیم مشکلات را در همان ابتدا شناسایی کنیم و قبل از اینکه بزرگ شوند، آن‌ها را حل کنیم. مثلاً، اگر یکی از شما از نحوه تقسیم کارهای خانه ناراضی باشد، با صحبت کردن و گوش دادن به هم، می‌توانید به یک توافق مشترک برسید.
رابطه‌ای قوی‌تر و صمیمی‌تر: وقتی ما به همدیگر گوش می‌دهیم، احساس می‌کنیم که دیده شده‌ایم و شنیده شده‌ایم. این احساس، باعث می‌شود که به هم نزدیک‌تر شویم و رابطه عمیق‌تری با هم برقرار کنیم. مثلاً اگر یکی از شما از دستاوردهای دیگری تعریف کند، با گوش دادن با دقت و ابراز علاقه، به او نشان می‌دهید که برای موفقیت‌هایش ارزش قائل هستید.
گوش دادن فعال یکی از مهم‌ترین مهارت‌های ارتباطی است که در هر رابطه، به‌خصوص در دوران آشنایی، اهمیت ویژه‌ای دارد. با تمرین و تلاش، می‌توانید این مهارت را در خود تقویت کرده و ارتباطی عمیق‌تر و صمیمانه‌تر با همسرتان برقرار کنید.
