تعریف درست از مهریه؛ اولین گام در کسب سواد مهریه
اولین قدم برای کسب سواد مهریه این است که بتوانیم تعریفی درست و شفاف از آن داشته باشیم. این روزها، هر فردی برداشت و تعریف متفاوتی از مهریه دارد و همین امر باعث می‌شود که ایجاد یک دیدگاه مشترک در این زمینه دشوار شود. بنابراین، پیش از هر چیز، لازم است بدانیم که مهریه چیست و چه جایگاهی در ازدواج دارد.مهریه، در اصل، هدیه‌ای است که با عشق و محبت از سوی مرد به زن تقدیم می‌شود. با این حال، برخلاف سایر هدایا که صرفاً جنبه محبت‌آمیز و غیرالزامی دارند، مهریه از نظر قانونی الزام‌آور است. سایر هدیه‌هایی که مرد در طول زندگی مشترک به همسرش می‌دهد، تعهدی قانونی ایجاد نمی‌کنند، اما مهریه یک تعهد رسمی و حقوقی است که مرد باید به آن پایبند باشد.نکته دیگر که باید بدانیم این است که مهریه حتماً باید از طرف مرد به زن پرداخت شود و نباید صرفاً توافقی صوری باشد که در نهایت نادیده گرفته شود. به بیان دیگر، این حق زن است و نمی‌توان آن را به‌عنوان یک موضوع بی‌اهمیت یا فرعی تلقی کرد.
یکی دیگر از اجزای اصلی تعریف مهریه این است که مهریه نشان‌دهنده حرمت و ارزش زن نیست. برخی افراد تصور می‌کنند که برای حفظ ارزش و جایگاه خود، باید میزان مهریه را بسیار بالا تعیین کنند، در حالی که چنین طرز فکری می‌تواند آسیب‌های جدی به زنان وارد کند. ارزش و احترام یک زن به شخصیت، رفتار و جایگاه او در خانواده و جامعه بستگی دارد، نه به عددی که برای مهریه تعیین می‌شود.نکته مهم دیگر این است که مهریه نباید به‌عنوان پشتوانه مالی زندگی زنان پس از طلاق در نظر گرفته شود. بسیاری از افراد مهریه را به‌گونه‌ای تعیین می‌کنند که گویی قرار است در صورت جدایی، به‌عنوان سرمایه‌ای برای ادامه زندگی استفاده شود. این طرز فکر نیز می‌تواند نگاه نادرستی به مقوله ازدواج و زندگی مشترک ایجاد کند. ازدواج بر پایه عشق، تفاهم و مسئولیت‌پذیری است و نباید با مهریه به چشم یک تضمین مالی آینده برخورد شود.در نهایت، مهریه صرفاً یک هدیه است که مرد باید با عشق و علاقه به همسرش تقدیم کند. اگر این موضوع از همان ابتدا با نگاهی آگاهانه و منطقی درک شود، بسیاری از چالش‌های مربوط به مهریه در روند ازدواج برطرف خواهد شد.
ملاک‌ها، معیارها و حد و مرزهای تعیین مهریه
حال که به تعریفی یکسان از مهریه رسیده‌ایم، می‌توانیم به سراغ ملاک‌ها و فاکتورهای تعیین آن برویم. انتخاب مهریه، اگر به درستی انجام نشود، می‌تواند به عاملی برای اختلاف و مشکلات حقوقی و عاطفی در آینده تبدیل شود. بنابراین، لازم است که در تعیین آن، اصولی منطقی و معقولانه در نظر گرفته شود.در ابتدا اجازه دهید نکته‌ای را مطرح کنیم: مهریه‌ای که به صورت معقولانه در نظر گرفته شود، بهتر است به صورت نقدی به خانم پرداخت شود. همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، مهریه یک هدیه است و هدیه بهتر است در همان ابتدا پرداخت شود. این کار باعث می‌شود که مفهوم واقعی مهریه حفظ شود و از تبدیل آن به یک ابزار فشار در آینده جلوگیری شود.از طرفی، مهریه‌ای که معقولانه باشد، پرداخت آن منطقی‌تر و امکان‌پذیرتر است. تعیین هزاران سکه بدون هیچ‌گونه پشتوانه و توانایی پرداخت، نه تنها معنای واقعی مهریه را از بین می‌برد، بلکه ممکن است به یک مسئله پیچیده حقوقی تبدیل شود که طرفین را درگیر مشکلاتی طولانی‌مدت کند. در واقع، مهریه‌ای که معقولانه تعیین نشود، هیچ پشتوانه‌ای نخواهد داشت و صرفاً روی کاغذ باقی می‌ماند.
پس اولین اصل در تعیین مهریه، معقول و منطقی بودن آن است؛ به گونه‌ای که هم مرد بتواند در صورت نیاز آن را پرداخت کند و هم زن از آن بهره واقعی ببرد. در ادامه، به بررسی سایر ملاک‌های مهم در تعیین مهریه خواهیم پرداخت.
۱) ملاک‌های اعتقادی در تعیین مهریه
اگر فردی معتقد و مذهبی هستید، پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به سیره زندگی اهل‌بیت (ع) بیندازید. در فرهنگ اسلامی، ازدواج و مهریه بر پایه سادگی و منطق بنا شده است و تعیین مهریه‌های سنگین توصیه نمی‌شود.به عنوان مثال، حضرت علی (ع) در ابتدای ازدواجشان با حضرت زهرا (س)، مهریه‌ای معقول و متناسب تعیین کردند. مبلغ مهریه حضرت زهرا (س) معادل ۵۰۰ درهم نقره(50 دینار) بود که حضرت علی (ع) آن را پرداخت کردند تا پیامبر اکرم (ص) بتوانند از آن برای تهیه جهیزیه حضرت زهرا (س) استفاده کنند. این موضوع نشان می‌دهد که مهریه در آن دوران به عنوان یک هدیه واقعی و در دسترس در نظر گرفته می‌شد و نه یک عدد نجومی که فقط روی کاغذ باقی بماند.توجه به ازدواج و سبک زندگی اهل‌بیت (ع) می‌تواند الگویی ارزشمند برای انتخاب مهریه باشد. مهریه‌ای که بر پایه محبت، منطق و توانایی پرداخت تعیین شود، به تداوم زندگی مشترک کمک بیشتری می‌کند. از این رو، اگر معیارهای دینی و مذهبی در انتخاب مهریه برای شما مهم است، بهتر است ساده‌زیستی و ارزش‌های اسلامی را در نظر بگیرید و از سنت‌های درست و منطقی در تعیین مهریه الهام بگیرید.
2) ملاک‌های منطقی و آینده‌نگرانه در تعیین مهریه
اگر ملاک‌های مذهبی و اعتقادی را در نظر ندارید و امکان پرداخت نقدی مهریه در ابتدای ازدواج نیز وجود ندارد، پیشنهاد می‌کنیم نگاهی آینده‌نگرانه به توانایی مالی فرد مقابل داشته باشید. به جای تعیین یک عدد غیرواقعی که پرداخت آن امکان‌پذیر نباشد، به رشد اقتصادی و سطح درآمدی همسرتان در سال‌های آینده بیندیشید.به عنوان مثال، اگر همسر شما در حال حاضر یک کارمند یا کارآفرین جوان است، به این فکر کنید که ۱۰ سال آینده در چه موقعیتی قرار خواهد گرفت. آیا در مسیر شغلی خود رشد می‌کند؟ آیا میزان دارایی و درآمد او افزایش خواهد یافت؟ یک روش منطقی این است که مهریه را معادل نصف دارایی احتمالی همسر در ۱۰ سال آینده در نظر بگیرید.این شیوه به شما کمک می‌کند که مهریه‌ای معقول و منصفانه تعیین کنید که در آینده پرداخت آن واقع‌بینانه باشد. همچنین، این دیدگاه باعث می‌شود که مهریه نه به عنوان یک مانع برای ازدواج، بلکه به عنوان یک تعهد قابل اجرا در نظر گرفته شود. در نتیجه، به جای اعداد نجومی که عملاً غیرقابل وصول هستند، می‌توان رقمی را تعیین کرد که با توجه به رشد مالی همسر در آینده، پرداخت آن شدنی باشد.
چگونه با فشار و نظر خانواده در مورد مهریه صحبت کنیم؟
یکی از چالش‌های مهم در تعیین مهریه، نظرات و فشارهای خانواده‌ها است. در بسیاری از موارد، زوجین درباره مهریه به تفاهم می‌رسند، اما دیدگاه‌های متفاوت خانواده‌ها باعث ایجاد اختلاف و پیچیدگی در روند ازدواج می‌شود. بنابراین، لازم است که ابتدا شما و همسرتان با یکدیگر به یک دیدگاه مشترک برسید.
۱) داشتن نظر شخصی درباره مهریه
پیش از هر چیز، شما باید دیدگاه مشخص و روشنی در مورد مهریه داشته باشید. اینکه بدون فکر و بررسی، این مسئله را به خانواده خود واگذار کنید و بگویید “هرچه خانواده‌ام بگوید”، می‌تواند مشکلاتی را به همراه داشته باشد. در نهایت، شما هستید که قرار است ازدواج کنید، نه خانواده‌تان. بنابراین، پیش از مطرح کردن موضوع با خانواده، با طرف مقابلتان به یک توافق اولیه برسید.
۲) ایجاد وحدت نظر بین شما و همسرتان
پس از اینکه خودتان به یک نظر منطقی درباره مهریه رسیدید، لازم است که با طرف مقابلتان درباره آن صحبت کنید و به درک مشترکی برسید. این توافق اولیه باعث می‌شود که در برابر نظرات خانواده‌ها، موضع مشترک و قوی‌تری داشته باشید و از تغییر تصمیم‌های مهم تحت تأثیر دیگران جلوگیری کنید.
۳) نحوه صحبت با خانواده درباره مهریه
وقتی شما و طرف مقابلتان به نتیجه‌ای منطقی درباره مهریه رسیده باشید، می‌توانید با اعتماد به نفس و استدلال قوی با خانواده خود صحبت کنید. در این گفتگو، به جای تنش و بحث، با آرامش توضیح دهید که تصمیم شما بر چه اساسی گرفته شده است.
4) حفظ احترام و جلوگیری از بحث‌های بیهوده
در نهایت، اگر خانواده‌ها دیدگاه متفاوتی دارند، لازم نیست که بحث را به تنش و درگیری بکشید. گاهی می‌توان به جای مخالفت مستقیم، به تدریج با صحبت‌های منطقی و آرام دیدگاه آن‌ها را تغییر داد. در هر شرایطی، احترام به خانواده‌ها مهم است، اما تصمیم نهایی درباره زندگی مشترک باید توسط خود شما و طرف مقابلتان گرفته شود.
جمع بندی
مهریه یکی از مسائل مهم در ازدواج است که باید با نگاهی منطقی و آگاهانه تعیین شود. این هدیه از سوی مرد به زن، جنبه قانونی دارد اما نباید معیاری برای ارزش زن یا تضمین آینده پس از طلاق باشد.در تعیین مهریه، می‌توان از سنت‌های اسلامی پیروی کرد یا بر اساس توان مالی و آینده اقتصادی طرف مقابل، مقدار معقولی در نظر گرفت. مهریه‌ای که واقع‌بینانه تعیین شود، پشتوانه بیشتری دارد و پرداخت آن ممکن است.همچنین، لازم است شما و طرف مقابلتان به توافق مشترکی برسید و موضوع را صرفاً به خانواده‌ها واگذار نکنید. با احترام و گفت‌وگوی منطقی می‌توان نگرانی‌های خانواده را کاهش داد و از تبدیل مهریه به مانعی برای ازدواج جلوگیری کرد. در نهایت، مهریه باید عاملی برای استحکام زندگی مشترک باشد، نه ابزاری برای اختلاف و فشار.
مهریه هرگز عاملی برای استحکام زندگی مشترک نیست بلکه همچون چماقی است بر سر مرد که هر آینه احتمال فرود آمدن و ضربه مغزی کردن مرد را دارد!
حقوق خانم ها در ازدواج رعایت نمیشه . ازدواج مثل مسولیتی سنگین و زجر آور میشه که با قبول اون نه میتونی درس بخونی نه برا خودت زمان داشته باشی . وظایفی که وظیفه خانم نیست بصورت عرفی بهت تحمیل میشه مثل جهیزیه سیسمونی صفر تا صد کار منزل و بچه و… معمولاً بین افراد فرهیخته و سبک زندگی شهدا فقط جایگاه واقعی یه خانم حفظ میشه … و در جامعه چندتا از این خانواده های شهدایی داریم که فرزندان خودشون رو نسبت به وظایف شوند آگاه کرده باشن ؟