9 دقیقه
محمدسجاد غفوری
ازدواج موفق گاهی نیازمند عبور از گردنه های صعب العبور است. برخی قادرند که گردنه ها را با موفقیت پشت سر بگذارند. برخی دیگر هم به دشواری با برخی از چالش های این مسیر دست و پنجه نرم میکنند. یکی از چالش های فعلی رایج در ازدواج، نگرانی از احتمال فریب است. فریب در ازدواج وقتی رخ می دهد که در دوران آشنایی، یکی از طرفین نقص تاثیرگذار خود را از طرف مقابل پنهان کند. یا اینکه خود را دارای امتیاز خاصی بداند. مثلا ادعا کند که فرد تحصیل کرده و پولدار است درحالی که از آن بهره ای ندارد. شخص فریبکار جهت راضی کردن طرف مقابل به ازدواج، در تصمیم او تاثیر زیادی میگذارد. بااین حال در صورتی که طرف مقابل از واقعیت مربوط به او مطلع بود، از ازدواج با وی صرف نظر می کرد.
فریب در ازدواج جنبه های مختلفی دارد؛ مثل فریب در وضعیت مالی، اشتغال، تحصیلات، باورها، سلامت جسمی و روحی، طلاق در گذشته و بکارت. فریب در ازدواج یکی از پایه های مهم ازدواج یعنی اعتماد را متزلزل می کند. به نظر شما چرا برخی از افراد، طرف مقابل شان را فریب می دهند و چرا برخی به سادگی فریب میخورند؟ آیا می توانیم در مواجهه با این معضل، روش های پیشگیرانه ای را اتخاذ نماییم؟
بسیاری از سایت ها و مقالات، به جنبه های حقوقی موضوع فریب در ازدواج اشاراتی کرده اند. در این مقاله قصد داریم این موضوع را از لحاظ جنبه های مختلف روانشناختیاش بررسی نماییم. همچنین راههایی را به شما معرفی خواهیم کرد که با کمک آن بتوانید خود را در برابر احتمال مواجهه با فریب در ازدواج ایمن نمایید.
آنچه در ادامه خواهید خواند:
1) دلایل فریب در ازدواج
2) نشانه های فریب در ازدواج
3) ویژگی های افراد مستعد فریب خوردن
4) پیشگیری از فریب در ازدواج
دلایل فریب در ازدواج
فریب در ازدواج دلایل مختلفی دارد. فریب در ازدواج لزوما ناشی از نیت بد فرد نیست و گاهی به عدم شناخت خود برمی گردد. برخی از دلایل فریب در اردواج عبارت اند از:
1- عدم دستیابی به بلوغ روانشناختی: کسانی که پختگی روانی نرسیدند، در پذیرش مسئولیت و درک عواقب کارها دچار چالش هستند. همچنین نمی توانند خود را در نگاه به مسائل جای دیگران بگذارند. به علاوه روی خوش چندانی به تعهد و مسئولیت پذیری نشان نمیدهند و شناخت چندانی از نقاط قوت و ضعف خود ندارند. مثلا درباره باورها و اعتقادات خود اغراق شدیدی میکنند و افکار و گفته های آنها با یکدیگر تناقض دارد.
2-ناکامی های گذشته: انتظارات برآورده نشده یکی از زمینه های مساعد احتمال فریب در ازدواج است. فرد برای پر کردن خلاهای گذشته اش از راهبردهای مخربی مانند توجه طلبی افراطی استفاده می کند. چنین راهبردهایی دیده شدن و جذابیت را به او بازگردانده و احساس خوشایندی می کند. مثلا فردی که خود را دارای فلان مدرک تحصیلی معرفی میکند با گرفتن تایید طرف مقابل احساس میکند که ناکامی گذشته اش را میتواند برطرف کند.
3-انتظارات غیر واقع بینانه از رابطه: یکی از انتظارات غیرمنطقی شخص فریبکار این است نسبت به ویژگی های طرف مقابل، نگاه فانتزی دارد و نمی خواهد او را به هیچ قیمتی از دست بدهد. وجود هیجان شدید رابطه، فرد را به رفتارهای فریب کارانه سوق می دهد؛ گرچه وی قصد ضربه زدن به طرف مقابل را ندارد. مثلا به دلیل علاقه شدید به طرف مقابل بیماری اش را پنهان میکند.
4-ندیدن واقعیت ها: برخی از افراد به دلیل ترس از واقعیت هایی در زندگی که بعضا برایشان تلخ است، طرف مقابل شان را در ازدواج فریب می دهند. برای مثال وقتی وضعیت اقتصادی پایین برای فرد قابل قبول نیست، خود را هنگام معرفی به طرف مقابل دست بالا میگیرد.
نشانه های فریب در ازدواج
در دوران آشنایی پیش از ازدواج هیچ علامتی به طور قطع، فریب در ازدواج را نشان نمی دهد. با این حال برخی از علائم می تواند به شما جهت تشخیص نشانه های فریب در ازدواج کمک کند. برخی از این علائم عبارت اند از:
1-رابطه شما با طرف مقابل پیشرفت چندانی ندارد، ولی باز هم به رابطه ادامه می دهید. این موضوع یکی از نشانه هایی است که میتواند زمینه را برای فریب در ازدواج ایجاد نماید. چنانچه فردی علاقهاش را به شما نشان میدهد لازم است واقعیت های اثرگذار در زندگی مشترک را با شما درمیان بگذارد.
2-اگر طرف مقابل از پاسخدادن به سوالات شما طفره میرود یا پاسخ مبهم یا متناقضی به سوالات شما می دهد. لازم است بیشتر در این زمینه دقت کنید. مثلا وقتی درباره وضعیت مالی اش می پرسید، جواب های متناقضی می دهد.
3-اگر در قرارهای ملاقات، جزئیات هر رویدادی را که می گوید، تغییر کند. یا با آنچیزی که سری قبل گفته ناسازگار باشد نشانه مهمی از عدم صداقت است. مثلا یک روز مثل افراد مذهبی و مقید رفتار می کند و روز دیگر به نحو دیگر است.
4-اغلب افراد فریبکار در ازدواج زبان بدنی خاصی دارند. مثلا تماس چشمی چندانی برقرار نمی کنند یا لبخندهای ساختگی می زنند.
5-ممکن است تغییرات قابل ملاحظه ای در روال های زندگی عادی طرف مقابل به وجود آید. مثلا دیرهنگام سر قرار حاضر می شوند، با دوستان شان قرارهای بیشتری می گذارند.
ویژگی های افراد مستعد فریب خوردن
برخی از خصوصیات رفتاری و شخصیتی زمینه ساز فریب خوردن در ازدواج هستند. برخی از مهم ترین آنها عبارتاند از:
1-شخصیت منفعل: برخی ممکن است به رفتارهای مشکوک و متناقض طرف مقابل شان توجه نکرده و واکنش معناداری از خود نشان ندهند. گاهی این افراد ممکن است از متهم شدن به بی اعتمادی بترسند. در برداشت های واقع بینانه خود نسبت به طرف مقابل شک نمایند، به همین دلیل رفتارهای منفعلانه را ادامه میدهند.
2-وابستگی شدید: برخی از افراد از نظر عاطفی به طرف مقابل خود وابستگی زیادی دارند یا طرف مقابل از نظر اجتماعی مرتبه بالاتری دارد. این افراد بدون ارزیابی، پیشنهاد طرف مقابل را قبول میکنند و از جواب رد دادن به طرف مقابل هراس دارند.
3-عزت نفس کم: کسانی که عزت نفس پایینی دارند ممکن است این باور به سراغ شان بیاید که سزاوار فریب خوردن هستند. گاهی تصور می کنند که آنقدر خوب نیستند که طرف مقابل به آنها وفادار باشد.
4-توجیه رفتار طرف مقابل: برخی غالبا برای رفتار مشکوک طرف مقابل توجیهاتی آورده و به خودشان القا میکنند که توضیح معقولی برای رفتار فرد وجود دارد. این افراد به هر دلیلی ممکن است هشدارهای جدی را نادیده بگیرند.مثلا فرد به دلیل شیدایی فراوان، رفتارهای نامناسب طرف مقابل را توجیه کند.
5-احساس شرم: برخی ممکن هست وقتی بخواهند درباره فریب خوردن صحبت نمایند احساس شرم کنند. یا اینکه تصور کنند موضوعات ازدواج خصوصی است و دیگران را درگیر نکنند. این موضوع مانع اساسی برای دریافت کمک و خدمات می باشد.
پیشگیری از فریب در ازدواج
برای جلوگیری از احتمال فریب در ازدواج چندین راهبرد وجود دارد که می توانید آنها را در دوران آشنایی اتخاذ نمایید. برخی از آن ها عبارت اند از:
1- شما و طرف مقابل یک توافقنامه را ایجاد نمایید که در آن با کمک یکدیگر تعیین کنید که چه رفتارهایی خط قرمز شماست. حدالمقدور در تعریف و تعیین مصادیق رفتارها به صورت شفاف عمل کنید که از احتمال ایجاد سوتفاهم جلوگیری شده و اعتماد را تقویت نماید. مثلا می توانید بگویید که دروغ گویی تحت هیچ شرایطی برای شما قابل تحمل نیست.
2- شما میتوانید راه های مختلف تحقیق از شما را با طرف مقابل درمیان بگذارید که مقدمه ای برای ایجاد اعتماد باشد و متقابلا از طرف مقابل نیز راه های تحقیق از او را مطالبه کنید. واکنش های طرف مقابل در این شرایط اهمیت فراوانی دارد.
3-با خواسته ها و انتظارات خود تعارف نکنید. شما و طرف مقابل لازم است که درمورد احساسات و نیازهایتان به نحو صادقانه با طرف مقابل گفت و گو نمایید. همچنین به هر دلیلی نباید گفت و گو مسائل سرنوشت ساز صرف نظر کنید، زیرا بعدها میتواند میزان اعتماد شما را کاهش دهد.
4-شما و طرف مقابل در حد توان خود لازم است که نیازها و انتظارات معقول و منطقی یکدیگر را برآورده نمایید. مثلا اگر طرف مقابل از شما خواسته است که فلان ساعت برای تماس دردسترس باشید به قول خود عمل کنید. به صورت متقابل نیز واکنش طرف مقابل را ارزیابی کنید. وقتی طرف مقابل شما ببیند که شما در حد توان خود برای پاسخ به خواستههای منطقی او تلاش میکنید، میزان اعتماد بیشتر می شود.
5- اقدامات و فعالیت هایی را در دستور کار خود قرار دهید که پیوند میان شما را تقویت نماید. به نحوی که بتوانید بر رابطه کنونی تان سرمایه گذاری بلند مدتی نمایید. مثلا در کارگاه ها و سخنرانی هایی شرکت کنید که بتواند شناخت شما را نسبت به همسر آینده تان تقویت نماید. یا یک کتاب مفیدی را در این زمینه با یکدیگر مطالعه کنید یا در صورت لزوم به مشاوره پیش از ازدواج مراجعه نمایید. در این شرایط واکنش طرف مقابل را می توانید به دقت ارزیابی نمایید.
6-در موقعیت های اجتماعی مثل موقعیت های خانوادگی از یکدیگر پشتیبانی نمایید. اقداماتی انجام ندهید که ناراحتی و رنج طرف مقابل را در پی داشته باشد. مثلا از اشاره به ویژگی های منفی همسرتان در حضور دیگران خودداری نماید و راز نگهدار باشید. اگر به صورت مکرر طرف مقابل بر خلاف آن رفتار کرد، نشانه هشدار برای شماست.
7-بر نقاط مثبت یکدیگر تمرکز نمایید و در هر فرصتی از یکدیگر قدردانی نمایید و احساس رضایت و همدلی خود را حتی در موقعیت های جزئی از به طرف مقابل نشان دهید. ابراز قدردانی افزایش رضایت از رابطه را به دنبال دارد. چنانچه برخلاف تلاش های شما طرف مقابل نسبت به این موضوع بی اهمیت بود، حواس خود را بیشتر جمع کنید.
جمع بندی:
فریب در ازدواج یکی از معضلات فعلی در اقدام به ازدواج است. فریب در ازدواج نمونه های فراوانی دارد. عدم دستیابی به بلوغ عاطفی، ناکامی های گذشته و انتظارات غیرمنطقی و نادیده گرفتن واقعیت ها ازجمله عوامل مهم فریب در ازدواج است. ازجمله نشانه های فریب در ازدواج شامل طفره رفتن در پاسخ به سوالات، زبان بدن غیر متداول، تغییر در روال عادی زندگی و.. هستند.
فردی که مستعد فریب خوردن است غالبا شخصیت منفعلی دارد، وابستگی اش شدید است. میزان عزت نفس او اندک است و رفتارهای نادرست طرف مقابل را توجیه می کند. با استفاده از روش های کارآمد می توانید از احتمال مواجهه با فریب در ازدواج بکاهید. مثل انجام تحقیقات، گام هایی برای تقویت پیوند، انتظارات معقول از یکدیگر، پشتیبانی متقابل از یکدیگر و…