وقتی تنوع‌طلبی عشق را تهدید می‌کند: دلایل و راهکارها
یکی از چالش‌های برجسته در روابط عاطفی و ازدواج‌های امروزی، افزایش چشمگیر تنوع‌طلبی در افراد است. این پدیده، که به نظر می‌رسد ریشه در تحولات اجتماعی و فرهنگی معاصر دارد، به طور فزاینده‌ای به پایداری روابط لطمه زده و منجر به افزایش نرخ طلاق و فروپاشی خانواده‌ها شده است. در این مقاله، قصد داریم به ریشه‌های این پدیده، پیامدهای آن بر روابط بین فردی و ویژگی‌های اخلاقی و شخصیتی افراد تنوع‌طلب بپردازیم.
مسیر مطالعه مقاله
1) به چه دلایلی افراد تنوع طلب می شوند؟
2) افراد تنوع طلب دارای چه ویژگی های شخصیتی و اخلاقی هستند؟
3) تنوع طلبی شامل چه پیامد ها و آسیب هایی می شود؟
4) چه راهکار هایی می توان اتخاذ نمود که مانع از تنوع طلبی شد؟
5) آیا تنوع طلبی یک اختلال روانی است؟
7 دقیقه
به چه دلایلی افراد تنوع طلب می شوند؟
قبل از پرداختن به دلایل و چرایی تنوع‌طلبی زنان و مردان، ابتدا باید تعریفی از این مفهوم ارائه دهیم. تنوع‌طلبی به معنای گرایش به برقراری ارتباط عاطفی یا جنسی با افراد متعدد است. این پدیده دلایل و ریشه‌های متعددی دارد که توضیح می‌دهند چرا یک فرد نمی‌تواند به یک رابطه متعهد بماند و به سراغ زنان یا مردان دیگر می‌رود. حال برخی از دلایل شامل
1) دلایل روان شناختی
* کمبود عزت نفس:
تنوع‌طلبی میتواند راهی برای جبران احساس کم‌ارزشی باشد. افراد با عزت نفس پایین، ممکن است از توجه و تأیید دیگران به‌عنوان ابزاری برای تقویت اعتمادبه‌نفس خود استفاده کنند. در واقع زمانی که منبع عزت نفس ما صرفا توجه و تایید دیگران می شود برای جلب این تایید به سراغ افراد متعدد میرویم تا بتوانیم به نوعی عزت نفسمان را از آنها بگیریم.
* دلبستگی ناایمن:
دلبستگی نا ایمن نوعی الگوی رفتاری و عاطفی است که در نتیجه تجربه‌های دوران کودکی و تعامل با والدین یا مراقبان اولیه شکل می‌گیرد. این اضطراب در بزرگسالی میتواند بر روابط عاشقانه و دوستانه تأثیر بگذارد و زمینه‌ساز رفتارهایی مانند تنوع‌طلبی یا اجتناب از تعهد باشد. دلبستگی نا ایمن زمانی رخ می‌دهد که نسبت به امنیت رابطه مان با دیگران احساس عدم اطمینان یا نگرانی شدید داشته باشیم. همچنین دائماً نگران هستیم که از طرف شریک عاطفی یا دیگران طرد شویم یا مورد بی‌توجهی قرار بگیریم.
* ترس از صمیمیت
برخی افراد به دلیل تجربیات منفی گذشته یا ترس از آسیب‌پذیری، از صمیمیت عاطفی پرهیز می‌کنند. در نتیجه، آنها به جای ایجاد یک رابطه عمیق، روابط سطحی و متعدد برقرار می‌کنند. در واقع این ترس آنقدر زیاد می شود که فرد از هرگونه رابطه عمیق اجتناب می ورزد.
2) تجارب بین فردی و تربیتی
* روابط با افراد قبلی
یکی از دلایل تنوع‌طلبی میتواند شکست‌های ما در روابط قبلی باشد. تجربه شکست یا مشاهده خیانت، ممکن است نگاه ما را نسبت به روابط بعدی دچار ترس و تردید کند. به همین دلیل، برای جلوگیری از آسیب مجدد، ممکن است تعهد به رابطه یا ازدواج را کنار بگذاریم و به سمت تنوع‌طلبی گرایش پیدا کنیم.
* الگوهای خانوادگی
افرادی که در خانواده‌هایی با روابط ناسالم بزرگ شده‌اند (مثلاً در معرض خیانت یا عدم تعهد والدین بوده‌اند)، ممکن است این رفتارها را طبیعی بدانند و در روابط خود تکرار کنند. در واقع خانواده به این دلیل اهمیت دارد، چرا که از بدو تولد بیشترین اثرگذاری را بر ما خواهد داشت و مشاهده هر اتفاقی در آن میتواند تاثیر مثبت و یا منفی بر ما داشته باشد.
3) دلایل فرهنگی و اجتماعی
زمانی که از معضلی به نام تنوع طلبی حرف میزنیم نمیتوانیم اثرات فرهنگی و اجتماعی را نادیده بگیریم. برخی از این اثرات شامل:
* تغییرات در ارزش های اجتماعی:
در دنیای مدرن، برخی جوامع اهمیت کمتری به تعهد و ازدواج می‌دهند. فرهنگ‌هایی که استقلال فردی را بیش از تعهد تشویق می‌کنند، می‌توانند بستری برای تنوع‌طلبی فراهم کنند. در این جوامع تعهد در یک رابطه طولانی‌مدت ممکن است از سوی برخی افراد به‌عنوان محدودیت یا تهدیدی برای آزادی شخصی تلقی شود، و این نگرش میتواند آنها را به سمت روابط متعدد سوق دهد.
* تأثیر رسانه‌ها و فناوری:
امروزه به وضوح تبلیغ تنوع طلبی در فضای رسانه ای اینستاگرام و فیلم های سینمایی هالیوود، ترکیه ای و.. قابل مشاهده است. در واقع رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، روابط متنوع را جذاب‌تر جلوه می‌دهند. در این بسترها، افراد به‌راحتی با گزینه‌های جدید آشنا می‌شوند و ممکن است احساس کنند همیشه گزینه بهتری وجود دارد.
افراد تنوع طلب دارای چه ویژگی های شخصیتی و اخلاقی هستند؟
افراد تنوع طلب دارای برخی از ویژگی های شخصیتی و اخلاقی هستند که این ویژگی ها به صورت واضحی در آنها نمایان است. این ویژگی ها معمولا شامل :
* خودشیفتگی: افرادی با ویژگی‌های خودشیفتگی ممکن است نیاز مداومی به توجه و تحسین از سوی دیگران داشته باشند و این نیاز را با برقراری روابط متعدد تأمین کنند.
* کنجکاوی بیش از حد: افراد تنوع‌طلب معمولاً کنجکاوی زیادی نسبت به دیگران و تجربه روابط متفاوت دارند. ولی باید در نظر داشته باشیم این کنجکاوی بیش از اندازه برای این افراد دردسر ساز می شود و به آنها اجازه نمیدهد که متکی به یک نفر باشند.
* عدم صداقت یا پنهان‌کاری: افراد تنوع طلب در روابط قطعا دوروغ گوهای خوبی هم هستند و نسبت به همسر و شریک زندگی خود دوروغ های فراوانی را میگویند تا بتوانند روابط متعدد خود را مخفی نگه دارند.
* احساس گناه کم یا فقدان وجدان اخلاقی قوی: برخی افراد تنوع‌طلب ممکن است احساس گناه چندانی نسبت به آسیب‌های عاطفی واردشده به شریک زندگیشان نداشته باشند. این مسئله معمولاً به دلیل ضعف در همدلی یا اولویت دادن به نیازهای شخصی رخ می‌دهد.
تنوع طلبی شامل چه پیامد ها و آسیب هایی می شود؟
تنوع‌طلبی شامل طیف وسیعی از آسیب‌های فردی، اجتماعی، روحی و روانی برای فرد تنوع‌طلب و همچنین برای افرادی که با آنها زندگی می‌کنند، می‌شود. اول از همه، افراد تنوع‌طلب احساس نارضایتی، اضطراب و فشار روانی بیش از اندازه را تحمل می‌کنند. این افراد به واسطه پنهان‌کاری‌ها و دروغ‌گویی‌هایی که دارند، در اکثر مواقع ترس از لو رفتن و افشای روابطشان را دارند. همین امر باعث ایجاد فشار روانی بسیار زیادی بر روی آنها می‌شود. همچنین، پیامد افشای روابط آنها سبب می‌شود که اعتماد شکل گرفته از جانب طرف مقابل به یکباره از بین برود. به همین دلیل، این افراد با مسئله بی‌اعتمادی از جانب سایر اطرافیانشان نیز روبه‌رو هستند. وقتی که اعتماد در روابط از بین می‌رود، به همان اندازه صمیمیت هم از بین خواهد رفت و این افراد صمیمیتی که با شریک زندگیشان داشتند، دیگر نخواهند داشت.
چه راهکار هایی می توان اتخاذ نمود که مانع از تنوع طلبی شد؟
اول از همه، باید مهارت‌های حل تعارض و گفتگوی مؤثر را آموخت تا بتوانیم گفتگوی مناسبی با همسرمان داشته باشیم. در مرحله بعد، باید به خودآگاهی نسبی در مورد نیازها و انتظاراتمان برسیم. در واقع باید بدانیم چه نیازهایی در ما وجود دارد که ما را به سمت تنوع‌طلبی سوق می‌دهد؟ شناسایی این نیازها کمک می‌کند تا بتوانیم خصیصه تنوع‌طلبی را مدیریت کنیم. در قدم سوم، کمک گرفتن از روان‌درمانی و مشاوره از متخصصین حوزه روان‌شناسی سبب می‌شود تا ریشه‌های رفتاری تنوع‌طلبی را در خود پیدا کنیم و متعاقباً راهکارهای عملی برای آن بیابیم. در قدم آخر، باید تلاش کنیم تا با شریک زندگی خود در جهت عمق بخشیدن به رابطه، تجربه‌های مشترکی ایجاد کنیم تا رضایت از رابطه خود را افزایش دهیم.
آیا تنوع طلبی یک اختلال روانی است؟
تنوع‌طلبی در روابط به‌طور مستقیم به‌عنوان یک اختلال روانی مستقل طبقه‌بندی نمی‌شود، اما میتواند با برخی ویژگی‌ها، اختلالات، یا مسائل روان‌شناختی مرتبط باشد. تنوع طلبی می تواند با اختلالات روانی مانند، اختلال شخصیت خودشیفته، اختلال شخصیت ضداجتماعی، اختلال دلبستگی اجتنابی و اختلال وسواس جنسی در ارتباط باشد.
جمع بندی
تنوع‌طلبی در روابط پدیده‌ای چندوجهی است که میتواند ناشی از عوامل روان‌شناختی، تجربیات گذشته، یا تغییرات اجتماعی باشد. اگرچه ممکن است در برخی موارد به‌عنوان یک انتخاب شخصی مطرح شود، اما در بسیاری از شرایط میتواند به روابط عاطفی و زندگی فردی آسیب‌های جدی وارد کند. از جمله این آسیب‌ها می‌توان به کاهش اعتماد، ناپایداری روابط، و ایجاد مشکلات عاطفی برای طرفین اشاره کرد. شناخت ریشه‌های این گرایش و به‌کارگیری راهکارهای پیشگیرانه، گامی مؤثر در تقویت روابط سالم و پایدار خواهد بود.
