سیر مطالعاتی برای آمادگی در ازدواج

مطالعه کتاب های آمادگی ازدواج چه اهمیتی دارد؟

فارغ از سلیقه هریک از ما در انتخاب منبعی برای آمادگی ازدواج، کتاب یکی از منابع‌ کلیدی در فرآیند آماده‌سازی برای ازدواج می باشد که به سادگی نمی توان نقش آن را نادیده انگاشت. ازدواج یک فرایند پیچیده ای است که ابعاد عاطفی، روان‌شناختی، فرهنگی و اجتماعی را در برمی‌گیرد. مطالعه کتاب های موثق یک نقشه ذهنی منسجمی را در این ابعاد به ما ارائه می دهد که باعث می شود نگاه جامعی از ازدواج داشته باشیم و از نگاه تک بعدی بپرهیزیم. از طرف دیگر مطالعه این کتاب ها به درک انتظارات واقع‌بینانه کمک شایانی می کند؛ به علاوه نقاط قوت و ضعف خود را بهتر خواهیم شناخت و با جدیت بیشتر به آسیب پذیری هایمان در رابطه نگاه خواهیم کرد.

همین طور مطالعه این دست از کتاب ها‌ به ما کمک می‌کنند تا نحوه‌ی تعامل سازنده را با طرف مقابل بیاموزیم، اختلافات مان را به نحو احسن مدیریت کنیم و روش های صحیح حل تعارض را یاد بگیریم. همچنین توجه به نکات ارزشمند کتاب ها به جلوگیری از اشتباهات در انتخاب همسر کمک شایانی می کند و همچنین به اهمیت اجتناب از تصمیم‌گیری‌های عجولانه و بررسی تناسب‌های فرهنگی، اقتصادی و عاطفی بیشتر واقف می شویم.

در واقع مطالعه کتاب‌های تخصصی به ما کمک می‌کند حس مثبتی از ازدواج دریافت کنیم و ترس‌ها و نگرانی‌هایمان را کاهش دهیم. با مطالعه تجربیات زوج‌های موفق و دانش روان‌شناسان، می‌توانیم برای چالش‌های ازدواج آماده‌تر شویم و توانایی خود را محک بزنیم.

مراحل سیر مطالعاتی برای آمادگی در ازدواج

در این قسمت قصد داریم به معرفی پنج مرحله در فرایند ازدواج بپردازیم و در هر گام کتاب هایی را اشاره خواهیم نمود. لازم است اشاره کنیم که برخی از کتاب هایی که معرفی می شوند ممکن است با برخی از مراحل دیگر همپوشانی داشته باشند. مراحل آمادگی ازدواج عبارت اند از:

1- خودشناسی و آمادگی فردی

این مرحله به عنوان پایه‌ای‌ترین مرحله و پیش نیاز ورود ما به سایر مراحل ازدواج است. شناخت عمیق خود و بررسی ارزش‌ها، اهداف و اولویت‌های زندگی بر هر تصمیم دیگری مقدم به نظر می رسد. دانستن این که چه چیزی برای ما مهم است، چه نیازها و علایقی داریم و با چه دست فرمانی می‌خواهیم زندگی مان را به پیش ببریم، شاهراه ما در مسیر ازدواج است. در این مسیر نباید از بلوغ عاطفی، روانی و اجتماعی غفلت کنیم. برای مثال لازم است توانایی مواجهه با چالش‌های زندگی و تصمیم‌گیری‌های مهم را در خود ارزیابی نماییم. در واقع وقتی با دقت و جدیت کافی در این مرحله تامل کنیم خواهیم توانست خود را جهت ورود به زندگی مشترک آماده کنیم.

برای کسب آمادگی فردی برای ازدواج به معرفی دو کتاب می پردازیم. اولین منبع کتاب هوش هیجانی نوشته دانیل گولمن فارغ‌التحصیل دانشگاه هاروارد است است. نام وی با انتشار این کتاب بر سر زبان ها افتاد. کتاب هوش هیجانی در 16 فصل با زبان ساده و روان نگاشته شده است. این کتاب شامل فصولی است که دربرگیرنده محتویاتی همچون عملکرد مغز هیجانی، نقش هیجان‌ها در زندگی، ماهیت هوش هیجانی، خودآگاهی، همدلی و مهارت‌های بین فردی را شامل می‌شود. از آنجایی که مدیریت هیجانات پیش نیاز ازدواج موفق است. مطالعه این کتاب را پیشنهاد می کنیم. انتشارات نسل نواندیش، رشد و آرایان این کتاب را به فارسی ترجمه کرده اند.

منبع دوم کتاب زندگی خود را دوباره بیافرینید نوشته جفری یانگ می باشد که در 17 فصل تدوین گردیده است. این کتاب به شناسایی 11 الگوی فکری و رفتاری مخرب یا همان تله های می‌پردازد که در دوران کودکی ما شکل گرفته است. این الگوها بر خودانگاره منفی تأثیر می‌گذارند. این کتاب با روایت تجربه بیماران واقعی نشان می‌دهد که چگونه این الگوها در بزرگسالی روابط بین فردی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از نگاه صاحب نظران این اثر ابزاری قدرتمند برای بهبود کیفیت زندگی و تغییرات مثبت در روابط می باشد. انتشارات ارجمند و شمشاد این کتاب را به فارسی ترجمه کرده اند.

2- سواد معیارشناسی و انتخاب آگاهانه

پس از خودشناسی، نوبت شناسایی معیارها و انتخاب آگاهانه می رسد. برای تجربه ازدواج موفق باید شاخص های درست انتخاب شریک زندگی را به خوبی بشناسیم و لازم است انتظارات خود را از طرف مقابل فهرست کنیم. تعیین معیارهای قابل دفاع در ازدواج به ما کمک می‌کند تا با آگاهی و اطمینان بیشتری تصمیم بگیریم. برای مثال لازم است طبق ویژگی‌هایی مانند دینداری، تحصیلات، موقعیت اجتماعی و ظاهر و… آنچه که مدنظرمان می باشد را به ترتیب اولویت دسته‌بندی کنیم. برخی هنگام دسته بندی کردن شاخص ها ممکن است نتوانند میان معیارهای اصلی و معیارهای فرعی تمایزی قائل شوند. معیارهای اصلی مانند هماهنگی ارزش‌ها و دیدگاه‌ها، تأثیر عمیق‌تری بر کیفیت رابطه دارند، در حالی که معیارهای فرعی مانند جزئیات ظاهری و تفاوت اندک در مقطع تحصیلات و.. فاقد تاثیرات سرنوشت سازی هستند. از طرفی سواد معیارها و به کاهش کمال گرایی کمک می کند.

در ادامه می خواهیم کتاب هایی را معرفی کنیم که می تواند اولویت های ما را در انتخاب همسر را شفاف کند. کتاب «ازدواج خود را پیش‌بینی کنید» از پروین حمیدی و همکاران نشر دانژه در چهار بخش تنظیم شده است. در فصل اول، با ارائه مثال‌هایی به بررسی فضای خانواده‌های مختلف در دوران کودکی فرد پرداخته می‌شود. فصل دوم به اهمیت دانسته‌های پیش از انتخاب همسر می‌پردازد و شامل شرایط اساسی و زیربنایی ازدواج، انواع بلوغ‌های چندگانه، تقسیم‌بندی شخصیت‌ها و تناسب در ازدواج است. فصل‌های سوم و چهارم به ترتیب به ملاک‌ها و معیارهای ازدواج موفق و ارتباط عشق و ازدواج اختصاص یافته‌اند. این کتاب به خوانندگان کمک می‌کند تا با درک عمیق‌تری از این مفاهیم، تصمیمات بهتری در زمینه ازدواج اتخاذ کنند.

منبع بعدی کتاب معیارهای انتخاب همسر (اشتباهات بزرگ در انتخاب همسر) نوشته ماهیار آذر، سیداصغر ساداتیان است. این کتاب حاوی ده فصل می باشد و به ما کمک می‌کند تا با ارزیابی دقیق، معیارهای انتخاب همسر مناسب را بشناسیم. همچنین با ارائه تست‌های شخصیتی، شناخت باورهای غلط درباره عشق و ازدواج و راهکارهای عملی، نیازهای ما برای انتخاب آگاهانه را پاسخ می‌دهد.

3- مهارت های آشنایی برای ازدواج

در گام سوم پس از پشت سرگذاشتن سواد خودشناسی و سواد شناختن معیارهای ازدواج لازم است به سراغ شناسایی مهارت های آشنایی برای از ازدواج حرکت کنیم. در این قسمت با واقعیت خواستگاری و مواجهه با طرف مقابل و خانواده او سروکار داریم و لازم است مهارت های تعاملی را مورد نیاز را منظور کنیم. فرایند آشنایی برای ازدواج فرصت مناسبی برای شناخت اولیه طرفین فراهم می کند. در واقع گفت‌وگوهای مقدماتی نقش کلیدی در کشف افکار، اهداف، و علایق مشترک ایفا می‌کنند. در این گفت و گوها، طرفین به مسائل اساسی زندگی مانند باورهای فرهنگی، دیدگاه‌های شخصیتی و حتی تفاوت‌های احتمالی می پردازند. توانایی مطرح کردن مسائل مهم مانند امور مالی، مسیر شغلی، و نقش‌های خانوادگی با شفافیت و بدون ایجاد سوءتفاهم، درک تفاوت‌های فرهنگی و شخصیتی، همچنین، اقناع خانواده‌ها به‌عنوان حامیان اصلی این تصمیم، در این مرحله از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

جهت کسب تجربه موفق در مرحله آشنایی برای ازدواج قصد داریم کتاب ازدواج دکتر حبشی را معرفی کنیم.  این کتاب اثری جامع و جذاب و خواندنی است که با زبانی شیوا و روان، به یکی از مهم‌ترین تصمیمات زندگی هر فرد یعنی ازدواج می‌پردازد. این کتاب حاصل سال‌ها تجربه نویسنده در جلسات مشاوره، همایش‌ها و گفت‌وگوهای مستقیم با جوانان و زوجین است و با بهره‌گیری از این تجارب ارزشمند، راهنمای جامعی برای طی نمودن مسیر ازدواج ارائه می‌دهد. این کتاب در ۱۰ فصل به بررسی مراحل مختلف ازدواج می‌پردازد. در فصل های سوم به بعد این کتاب که با رویکرد این مرحله تناسب دارد، موضوع تناسب سنجی میان زوجین مورد توجه قرار می‌گیرد و مسائلی نظیر باورها و اعتقادات، توانایی‌ها، مهارت‌ها و اعتماد به نفس و همچنین روش‌های عملی و دقیق برای کسب شناخت را دربرمی گیرد. در این کتاب همچنین نحوه تحقیق و مصاحبه خواستگاری گرفته تا شروط ازدواج و باورهای نادرست در این زمینه با جزئیات کامل مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این کتاب نه‌تنها پاسخگوی دغدغه‌های اساسی درباره ازدواج است، بلکه با پرداختن به ملاحظات ویژه و کاربردی، همراهی مطمئن برای هر جوان در مسیر ازدواج محسوب می‌شود.

4- بررسی و ارزیابی دقیق تر همسانی ها

در این مرحله وارد فاز جدی تری می شویم بدین صورت که دو طرف تصمیم می گیرند که دیدارهایشان ادامه پیدا کند. در این مرحله درنظر گرفتن برخی نکات ضروری به نظر می رسد و در واقع برای ارزیابی نهایی تطابق و سازگاری است. در این گام تعاملات مکرر و مشاهده رفتارها در موقعیت‌های مختلف فرصتی ارزشمندی را برای شناخت عمیق‌تر یکدیگر خلق می کند. در تعاملات خود می‌توانیم واکنش‌های طبیعی طرف مقابل را در شرایط مختلف تحلیل و بررسی کنیم. این تجربه به ما کمک می‌کند که نه‌تنها ویژگی‌های مثبت، بلکه نقاط ضعف احتمالی را نیز بشناسیم. در این مسیر باید مراقب باشیم که دچار شیفتگی یا وابستگی احساسی زودهنگام نشویم، چرا که می‌توانند قضاوت‌های منطقی ما را تحت تأثیر قرار دهند. تحقیقات کافی درباره پیشینه خانوادگی، ارزش‌ها، و عادات فرد مقابل، می تواند تصویر روشن‌تری از همسانی ما با طرف مقابل ایجاد ‌کند.

در این مرحله همچنین، شناخت نقش‌ها و مسئولیت‌های زندگی مشترک و درک تعهدات متقابل اهمیت زیادی دارد. برای این منظور کسب آگاهی از طریق مطالعه، شرکت در کارگاه‌های آموزشی و دریافت مشاوره‌های حرفه‌ای، به ما کمک می‌کند تا با دیدگاهی روشن‌تر تصمیم بگیریم. مشاوره پیش از ازدواج فرصتی بی‌نظیر برای شناسایی نقاط قوت و ضعف شخصیتی و بررسی تفاوت‌ها و شباهت‌هایمان است. با این کار، می‌توانیم از هماهنگی‌های خانوادگی، فرهنگی، اقتصادی و شخصیتی اطمینان بیشتری پیدا کنیم و با تأیید این تطابق‌ها تصمیم قطعی خود را اتخاذ کنیم. در این زمینه کتاب زیر را معرفی می کنیم:

کتاب “چیزهایی که ای کاش پیش از ازدواج می‌دانستم” نوشته گری چپمن به بررسی اهمیت آمادگی برای ازدواج و مهارت‌های لازم برای ایجاد یک زندگی مشترک موفق می‌پردازد. نویسنده به این نکته اشاره می‌کند که بسیاری از افراد بدون آمادگی کافی و صرفاً با تمرکز بر جزئیات جشن عروسی، تصمیم به ازدواج می‌گیرند، در حالی که این تصمیم تأثیر عمیقی بر زندگی آن‌ها دارد. هدف این کتاب ارائه راهکارها و نکاتی است که به طرفین کمک می‌کند تا با آگاهی و برنامه‌ریزی مناسب، از مشکلات رایج در زندگی زناشویی جلوگیری کنند و یک ازدواج شاد و پایدار را تجربه نمایند.

5- مهارت های دوران نامزدی (عقد)

در مرحله‌ای که تصمیم قطعی برای ازدواج گرفته شده است دو طرف و خانواده هایشان برای ورود به زندگی مشترک مشغول برنامه‌ریزی و همفکری هستند. یکی از گام‌های مهم، تعیین تاریخ عقد و ازدواج، برنامه‌ریزی مراسم، آماده‌سازی محل زندگی و تهیه امکانات مورد نیاز است. این مرحله فرصتی فراهم می آورد تا با همکاری و تعامل بیشتر، پایه‌های درک و اعتماد تقویت شود.

با شروع زندگی مشترک، پایبندی به معیارها و مسائلی که در مراحل قبل صحبت کرده بودیم اهمیت فراوان دارد. دو طرف لازم است مجدد درباره انتظارات خود به‌طور شفاف گفت‌وگو کنند تا از سوءتفاهم‌ها جلوگیری شود. می توانیم مدیریت اقتصادی و تنظیم اهداف مشترک و برای آینده‌ای پایدار تلاش کنیم. در  این مسیر، یادگیری حل تعارضات و مدیریت اختلافات ضروری است تا بتوان با تفاوت‌ها سازگار شد. نقش خانواده‌های هر دو طرف نیز نباید نادیده گرفته شود؛ تعامل و احترام به نظرات آن‌ها می‌تواند حمایت عاطفی و اجتماعی لازم را برای ساختن یک زندگی موفق فراهم کند.

در این زمینه کتاب “عشق هرگز کافی نیست” نوشته آرون تی بک را معرفی می کنیم. این کتاب به راهکارهای علمی و عملی شناخت‌درمانی را برای حل تعارضات زناشویی و بهبود روابط خانوادگی ارائه می‌دهد. این اثر به ما کمک می‌کند تا افکار منفی، سوءتفاهم‌ها و انتظارات غیرواقعی را شناسایی و مدیریت کنیم و به تفاهم و ارتباط سالم‌تری برسیم. این کتاب مناسب برای زوج‌هایی است که به دنبال تقویت روابط یا پیشگیری از مشکلات در زندگی مشترک هستند.

جمع بندی

مطالعه کتاب‌های آمادگی برای ازدواج، سفری جذاب به سوی خودشناسی، انتخاب آگاهانه و ساختن رابطه‌ای پایدار است. این منابع ما را با معیارهای درست انتخاب، مهارت‌های آشنایی و ارزیابی همسانی‌ها آشنا می‌کند و با کمک آن می توانیم با دید روشن و مهارتی بالا وارد مسیر ازدواج شویم و از گردنه های آن با سهولت بیشتری عبور کنیم. با کسب دانش لازم در این زمینه، می‌توانیم نامزدی و زندگی مشترک خود را به تجربه‌ای شیرین و موفق تبدیل کنیم.