بیان واضح و روشن نیازها و خواسته‌ها یکی از مهم‌ترین مهارت‌های ارتباطی است. وقتی ما نیازها و خواسته‌های خود را به صورت شفاف بیان می‌کنیم، نه تنها احتمال سوءتفاهم را کاهش می‌دهیم، بلکه به طرف مقابل این فرصت را می‌دهیم تا بتواند به بهترین شکل ممکن به ما کمک کند. در ادامه به دلایل بیان واضح انتظارات می پردازیم:

• کاهش سوءتفاهم: وقتی نیازهای خود را به وضوح بیان می‌کنیم، احتمال اینکه طرف مقابل منظور ما را اشتباه برداشت کنند کاهش خواهد یافت.
• تقویت روابط: بیان واضح نیازها به تقویت روابطمان با طرف مقابل کمک می‌کند. زمانی که طرف مقابل می‌داند که چه چیزی برای ما مهم است، می‌تواند بهتر از ما حمایت کنند.
• افزایش اعتماد به نفس: وقتی نیازهای خود را بیان می‌کنیم، احساس می‌کنیم که کنترل بیشتری بر زندگی خود داریم و این به افزایش اعتماد به نفس ما کمک می‌کند.
• حل موثر مشکلات: بیان واضح نیازها به ما کمک می‌کند تا مشکلات را به صورت مؤثرتر حل کنیم. زمانی که دیگران می‌دانند که چه چیزی برای ما مهم است، می‌توانند به ما کمک کنند تا به راه‌حل‌های بهتری برسیم.

موانع بیان واضح نیازها و راهکارهای مقابله با آن‌ها

• ترس از رد شدن: اگر از رد شدن می‌ترسید، سعی کنید در محیطی امن و با فردی قابل اعتماد صحبت کنید.
• ترس از ایجاد درگیری: بیان واضح نیازها ممکن است منجر به درگیری شود، اما این لزوماً چیز بدی نیست. درگیری می‌تواند فرصتی برای حل مشکلات و تقویت روابط باشد.
• ترس از قضاوت: اگر از قضاوت شدن می‌ترسید، سعی کنید بر روی احساسات و نیازهای خود تمرکز کنید و به دیگران اجازه ندهید که شما را قضاوت کنند.

چگونه نیازها و خواسته‌های خود را به صورت واضح بیان کنیم؟

1. نیاز خود را شناسایی کنید: قبل از اینکه بتوانید نیاز خود را بیان کنید، باید آن را به خوبی بشناسید.
2. از زبان “من” استفاده کنید: به جای اینکه طرف مقابل را سرزنش کنید، از جملات “من” استفاده کنید. مثلاً به جای اینکه بگویید “تو همیشه دیر می‌آیی”، بگویید “من وقتی تو دیر می‌آیی، احساس نگرانی می‌کنم.”
3. مشخص و کوتاه باشید: سعی کنید نیاز خود را به صورت مختصر و مفید بیان کنید.
4. به نیازهای خود اشاره کنید: بعد از بیان احساس خود، به نیازتان اشاره کنید. مثلاً “من نیاز دارم که بیشتر به من توجه کنی.”
5. به شنونده فرصت پاسخ بدهید: بعد از بیان نیاز خود، به شنونده فرصت دهید تا پاسخ دهد.
6. زبان بدن خود را کنترل کنید: زبان بدن شما می‌تواند به اندازه کلماتتان مهم باشد. سعی کنید با آرامش و اعتماد به نفس صحبت کنید.
7. قاطعیت و احترام: هنگام بیان خواسته‌ها، با قاطعیت و احترام صحبت کنید. از حاشیه رفتن پرهیز کنید تا فرد مقابل به راحتی منظور شما را درک کند.
8. پذیرش پاسخ منفی: آمادگی داشته باشید که ممکن است برخی از خواسته های شما مورد پذیرش قرار نگیرد. شما لازم است این را به عنوان یک فرصت برای یادگیری در نظر بگیرید.

مثال‌هایی از بیان واضح نیازها:

• به جای اینکه بگویید: “تو هیچ وقت به من کمک نمی‌کنی!” بگویید: “من احساس می‌کنم که در انجام این کار به تنهایی مانده‌ام و به کمک تو نیاز دارم.”
• به جای اینکه بگویید: “تو همیشه دیر می‌آیی!” بگویید: “من وقتی تو دیر می‌آیی، احساس نگرانی می‌کنم و دوست دارم که سر وقت قرارهایمان حاضر شوی.”

سایر نکات کاربردی در نحوه بیان انتظارات:

• تمرین کنید: بیان واضح نیازها نیاز به تمرین دارد. هرچه بیشتر تمرین کنید، راحت‌تر خواهید بود.
• صبور باشید: ممکن است در ابتدا بیان نیازهایتان برایتان سخت باشد. صبور باشید و به خودتان زمان بدهید.
• به دقت به طرف مقابل گوش دهید: زمانی که طرف مقابل نیازهای خود را بیان می‌کنند، به او گوش دهید و سعی کنید وی را درک کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا در بیان نیازهای خود بهتر عمل کنید.